Ο Guardian για τα γλυπτά του Παρθενώνα

Για άλλη μια φορά ακούστηκαν εκκλήσεις επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Όμως ο επαναπατρισμός αρχαίων έργων τέχνης σπανίως είναι μια απλή και, κυρίως, μια ξεκάθαρη υπόθεση, γράφει ο βρετανικός Guardian. Παραθέτουμε το κείμενο.

Το Βρετανικό Μουσείο δέχθηκε μία μόνο αίτηση να επιστρέψει κάτι από την τεράστια συλλογή του του οποίου θεωρεί πως είναι ο νόμιμος κάτοχος. Η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε από τη βρετανική να της επιστραφούν τα μάρμαρα του Παρθενώνα. Ο Στίβεν Φράι είναι από εκείνους που πιστεύουν ότι το ζήτημα των συγκεκριμένων γλυπτών παρουσιάζει ιδιαιτερότητες. Τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους, σε blog ομάδας υπέρ της επιστροφής των γλυπτών, ο Φράι έγραψε: «Η υπόθεση [των γλυπτών] του Παρθενώνα είναι μια ειδική περίπτωση».

Που όντως είναι. Το εντυπωσιακό αυτό οικοδόμημα αντιπροσωπεύει τον πολιτισμό που μας χάρισε τη δημοκρατία, τους Ολυμπιακούς Αγώνες και όλα εκείνα τα περί κλασικής αρχαιότητας που μας δίδασκαν στο σχολείο. Ενέπνευσε την Αναγέννηση και τον λόρδο Βύρωνα, και τώρα όλους εκείνους που θα ήθελαν να δουν τα τμήματά του που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο –περίπου τα μισά από τα γλυπτά του Παρθενώνα που σώζονται- να επιστρέφουν στην Ελλάδα.

Ανάμεσα στους τελευταίους ήταν και ο αείμνηστος Κρίστοφερ Χίτσενς. Για τον Χίτσενς ήταν θέμα έκφρασης αλληλεγγύης ανάμεσα σε μια ελεύθερη Ελλάδα και των «φιλελεύθερων και προοδευτικών Βρετανών». Ο Φράι συμφωνεί χαρακτηρίζοντας την ιδέα του επαναπατρισμού των γλυπτών «πράξη φιλίας» σε τούτη την περίοδο της «τρομερής οικονομικής συμφοράς» της Ελλάδας.

Με τη βοήθεια της Google οι ξεναγήσεις στα μουσεία

Την τεχνολογία «streetview», που δίνει τη δυνατότητα στον χρήστη ενός υπολογιστή να περιηγηθεί σε… δρομάκια οπουδήποτε στον κόσμο, αποφάσισε να αξιοποιήσει η «Google», αυτή τη φορά για να προσφέρει μέσω του ιστοτόπου  «googleartproject.com» εικονικές περιηγήσεις σε διάσημα μουσεία.
Οι τεχνικοί της «Google» κατάφεραν να τελειοποιήσουν την εφαρμογή «streetview», και να την προσαρμόσουν στην ιδιαιτερότητα της ανάγκης να μπορεί ένας χρήστης ηλεκτρονικού υπολογιστή να να ξεναγηθεί ψηφιακά σε ένα μουσείο, χρησιμοποιώντας απλώς το πληκτρολόγιό του. Έτσι γεννήθηκε πριν από έναν περίπου χρόνο το Art Project,  το οποίο σήμερα, μετά και από μια σημαντική αναβάθμιση, δίνει πρόσβαση σε 151 μουσεία από 40 χώρες.
Έτσι, όποιος το επιθυμεί, μπορεί να θαυμάσει από κοντά, αλλά και με έμφαση στις ιδιαίτερες λεπτομέρειές τους, μοναδικά έργα τέχνης, τα οποία εκτίθενται σε σημαντικά μουσεία του κόσμου. Η «Google» έχει εκδηλώσει την πρόθεση να εμπλουτίσει το επόμενο διάστημα το εικαστικό αρχείο της, έτσι ώστε οι χρήστες του διαδικτύου να έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν, σε τμήματα έστω, ακόμη και των διασημότερων μουσείων και έργων τέχνης του κόσμου.

Το πόνημα έχει και ελληνικό ενδιαφέρον, καθώς στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται και τρία ελληνικά μουσεία:  το Μουσείο Ακρόπολης, το Κυκλαδικής Τέχνης και το Μπενάκη.Την Πέμπτη 5 Απριλίου η Google σε ειδική εκδήλωση θα παρουσιάσει επίσημα την προσθήκη των τριών μουσείων στο Art Project.
Πηγή: http://www.archaiologia.gr

Συνεργασία του υπουργείου Παιδείας με τον συγγραφέα Ευγένιο Τριβιζά

Στόχος η δημιουργία εικονογραφημένου βιβλίου για τα αρχαία ελληνικά

Συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας ξεκινάει ο διεθνούς φήμης συγγραφέας παιδικών μυθιστορημάτων και καθηγητής εγκληματολογίας κ. Ευγένιος Τριβιζάς. Ο συγγραφέας είχε σήμερα συνάντηση με την υφυπουργό Παιδείας κυρία Εύη Χριστοφιλοπούλου και με τον υπουργό Παιδείας κ. Γ. Μπαμπινιώτη. Ο υπουργός Παιδείας, αφού ενημερώθηκε  για τη συνάντηση εργασίας, εξέφρασε την στήριξή του στις δράσεις που προτάθηκαν μεταξύ των οποίων είναι η δημιουργία εικονογραφημένου βιβλίου - υπό τη μορφή κόμικς - για τα αρχαία ελληνικά και τη σύγχρονη γραμματική για μαθητές του δημοτικού.
Ο κ. Τριβιζάς μάλιστα προχώρησε στην δωρεά τεσσάρων χιλιάδων παιδικών βιβλίων προκειμένου να διανεμηθούν σε βιβλιοθήκες και σχολεία της ελληνικής ομογένειας στο εξωτερικό.
Στις συναντήσεις που έγιναν σήμερα στο υπουργείο Παιδείας συζητήθηκε η προοπτική σύστασης Διεθνούς Ιδρύματος, με σκοπό τη λειτουργία βιβλιοθηκών και θεατρικών σκηνών, για τα παιδιά των ελληνικών μειονοτήτων του εξωτερικού. Κι αυτό γιατί η επαφή τους με την ελληνική γλώσσα και ελληνική λογοτεχνία είναι πολύ σημαντική.
Παράλληλα, όμως, συζητήθηκε η συγγραφή εκπαιδευτικού υλικού με στόχο την καλλιέργεια της φαντασίας και της ανάπτυξης της δημιουργικότητας των παιδιών, η παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού για παιδιά με δυσλεξία και μαθησιακά προβλήματα και η εξεύρεση τρόπων για να καταστεί ψυχαγωγική και ευχάριστη η διαδικασία της μάθησης.

Πηγή: εφημ. Το Βήμα

Ισχυρό διαβατήριο το πτυχίο ΑΕΙ

Ο 26χρονος Δημήτρης αποφοίτησε από το Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνέχισε σε μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Σήμερα δουλεύει στο λογιστήριο γνωστής εταιρείας και ως διορθωτής κειμένων. Είναι ευχαριστημένος που, εν μέσω οξύτατης, οικονομικής κρίσης έχει καλή δουλειά, όμως τα τυπικά προσόντα του είναι υψηλότερα από εκείνα που απαιτεί το αντικείμενό και ο τύπος της απασχόλησής του. Ολο και περισσότεροι νέοι έχουν πιο πολλά τυπικά προσόντα από αυτά που χρειάζεται η θέση εργασίας τους. Και αυτό δεν παρατηρείται μόνο στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια ευρωπαϊκή τάση, όπως αποδεικνύει η τελευταία έκθεση «Αριθμοί-Κλειδιά της Εκπαίδευσης 2012» της υπηρεσίας εκπαιδευτικών πληροφοριών «Ευρυδίκη» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Από την άλλη, το πτυχίο ΑΕΙ εξακολουθεί να είναι το ισχυρότερο «διαβατήριο» για την αγορά εργασίας, αφού οι κάτοχοί του βρίσκουν γρηγορότερα εργασία από τους αποφοίτους λυκείου.

14ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Ποίησης και Διηγήματος

     Η Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών (Π.Ε.Λ.) προκηρύσσει τον 14ο Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Ποίησης και Διηγήματος για το 2012. Ο διαγωνισμός απευθύνεται στους μαθητές της Γ΄ τάξης Γυμνασίου και όλων των τάξεων των ΓΕ.Λ, ΕΠΑ.Λ και ΕΠΑ.Σ της χώρας και η συμμετοχή σε αυτόν είναι προαιρετική.
     Ο διαγωνισμός περιλαμβάνει δύο είδη του λόγου: Ποίημα και Διήγημα, με θέμα ελεύθερο.
Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όλοι οι μαθητές με ένα ποίημα ή ένα διήγημα ή και τα δύο. Οι μαθητές που βραβεύτηκαν με Α΄ Βραβείο ποιήματος ή διηγήματος κατά τα έτη 2010 και 2011 δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής.
     Τα ποιήματα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τους τριάντα (30) στίχους και τα διηγήματα τις πέντε (05) σελίδες.Κάθε έργο υποβάλλεται σε πέντε (5) δακτυλογραφημένα αντίτυπα, με το ψευδώνυμο του συμμετέχοντα στο πάνω δεξιό μέρος της σελίδας. Το ψευδώνυμο που θα χρησιμοποιήσει ο κάθε μαθητής πρέπει να είναι μονολεκτικό και γραμμένο ελληνικά. Π.χ. Νεφέλη, Δαναός, Αλκαίος, Αγέρι, Δανάη κ.α.Το ονοματεπώνυμο του μαθητή, η διεύθυνση κατοικίας του, το τηλέφωνό του καθώς και τα πλήρη στοιχεία του σχολείου του θα πρέπει να βρίσκονται σε κλειστό μικρότερο φάκελο, που εξωτερικά θα έχει μόνο το ψευδώνυμό του και τον τίτλο του έργου του.
      Τα κείμενα πρέπει να αποσταλούν σε φακέλους από τους Διευθυντές των σχολείων ή  απευθείας από τους μαθητές έως την 20η Μαρτίου 2012, στη διεύθυνση: Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών, οδός Γερανίου 41 (2ος όροφος), Τ.Κ. 104 31 Αθήνα (τηλέφωνο: 210- 3302550) με την ένδειξη «Για τον διαγωνισμό ποίησης» ή «Για τον διαγωνισμό διηγήματος». Μέσα στο φάκελο αποστολής θα είναι και ο μικρότερος φάκελος με τα πραγματικά στοιχεία του μαθητή.
(Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στο τηλέφωνο 210-6040097)

Πηγή: www.minedu.gov.gr

Αναβίωση της έδρας Ελληνικών στη Γλασκώβη

Την άνοιξη, στην έναρξη της καλύτερης περιόδου για να επισκεφθεί κανείς τη Σκωτία, πρόκειται να ξεκινήσουν και επισήμως οι διαδικασίες για την αναβίωση της διάσημης έδρας των Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης. Το φιλί της ζωής στο εμβληματικό για το ίδρυμα τμήμα, που όμως παρέμενε σε νάρκη για πάνω από δέκα χρόνια, έδωσε... μετά τον θάνατό του ο επί τριακονταετία (1971-2001) κάτοχος της έδρας φιλέλληνας Ντάγκλας Μορίς Μακντάουελ.
Η διαθήκη του καθηγητή, που έφυγε από τη ζωή τον Ιανουάριο του 2010 σε ηλικία 78 ετών, όριζε ρητά ότι δωρίζει το πινάκιο των μετοχών και τίτλων που κατείχε για την αναβίωση της έδρας των Ελληνικών Σπουδών. Η αξία της δωρεάς πρόσφατα εκτιμήθηκε στο ιλιγγιώδες ποσό των 2,4 εκατ. λιρών. Σε δύο μήνες περίπου πρόκειται να ανακοινωθούν τα ονόματα των υποψηφίων για την κάλυψη της θέσης του κατόχου της έδρας. Στόχος, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης, είναι να οριστεί υπεύθυνος καθηγητής έγκαιρα για το νέο ακαδημαϊκό έτος.

Αυξανόμενο ενδιαφέρον
Η είδηση, με έντονο συμβολισμό και για την κρίσιμη συγκυρία για τη χώρα μας, αλλά και γενικότερα για το μέλλον των ανθρωπιστικών σπουδών, χαιρετίστηκε από τον ακαδημαϊκό χώρο. «Αν και η μελέτη των ελληνικών ατόνησε τα τελευταία 40 χρόνια περίπου, βλέπουμε ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για το αντικείμενο από τους φοιτητές και η αναβίωση της έδρας θα ισχυροποιήσει τη φήμη του πανεπιστημίου μας σε αυτό το αντικείμενο σπουδών» είπε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Κλασικών Σπουδών στη Γλασκώβη Μάθιου Φοξ.

"Κλεψύδρα"

Η κυκλοφορία του περιοδικού "Κλεψύδρα" μπορεί να αποτελέσει αφορμή για ενδιαφέρουσες συζητήσεις, αφορμή για γόνιμη κριτική, αφορμή για δημιουργικότητα...
Άλλωστε, η "Κλεψύδρα" φαίνεται να είναι ο καρπός όμορφων συζητήσεων και έντονης δημιουργικότητας.

Καλοτάξιδη Κλεψύδρα!!!

«Τόσες δά μέλισσες και τόσες δά κλεψύδρες

ιστορούνε κι υφαίνουνε το ανθρώπινο είδος»

                                            (Οδ. Ελύτης, Οι Κλεψύδρες του Αγνώστου)

Συνέντευξη με τον Θόδωρο Κουρεντζή

Συνέντευξη στην Δημοσιογράφο Ελένη Γαλάνη για το classicalmusic.gr
Όσες φορές συναντιόμαστε με τον Θόδωρο Κουρεντζή στην Αθήνα οι τόποι συνάντησής μας είναι εντελώς αντισυμβατικοί για έναν αρχιμουσικό της δικής του εμβέλειας. Μικρά καφέ στα Εξάρχεια, κάπου μεταξύ Διδότου-Βαλτετσίου -"για να σε βολεύει να κατέβεις από τον Λυκαβηττό"-συνηθίζει να λέει, απορρίπτοντας ευγενικά δικές μου επιλογές για κεντρικότερα σημεία συνάντησης των Αθηνών. Ένα πρόσφατο ταξίδι του αστραπή από το Νοβοσιμπίρσκ της Σιβηρίας στο Παρίσι, μετά το Μιλάνο και το απαραίτητο πέρασμα από την Αθήνα, μας βρήκε να συζητάμε ξανά, χαμηλόφωνα, σ' ένα καφέ, στην περιοχή των Εξαρχείων, τα πολλά και διάφορα, όσα προέκυψαν από τα Χριστούγεννα και μετά στη Ρωσία - που αλλού; - για τον Θόδωρο Κουρεντζή.


Μαέστρος της χρονιάς 2005 κατά την ετυμηγορία των ρώσων δημοσιογράφων -κριτικών κλασικής μουσικής και οι συναυλίες του ό,τι κι αν είναι αυτές, με οποιοδήποτε πρόγραμμα και συντελεστές, αποτελούν, κατά κανόνα, ένα μεγάλο γεγονός για τη ρωσική πρωτεύουσα. Έτσι, τουλάχιστον, διαβάζουμε στα σχόλια των εφημερίδων, τον Ιανουάριο του 2006, αμέσως μετά τις συναυλίες του έργου Ορφέας και Ευριδίκη του Γκλούκ, στη Μόσχα.
Έλληνας ή Ρώσος; O Θόδωρος Κουρεντζής δείχνει να μη δίνει καμία σημασία στην τεχνητή, διττή ταυτότητα που η καταγωγή και οι παρούσες συνθήκες διαβίωσης και επαγγελματικής εξέλιξης επιχειρούν να του προσδώσουν. Δεν υπάρχει ζήτημα επιλογής για μένα. Είμαι Έλληνας, γνωστός στη Ρωσία ως Τεοντόρ Κουρέντζης. Επειδή, όμως, στη Ρωσία ολοκλήρωσα τις σπουδές και εξελίχθηκα ως αρχιμουσικός, με θεωρούν μέλος της ρωσικής σχολής -εξηγεί απαντώντας για πολλοστή φορά στο ερώτημα και από τα λεγόμενά του δείχνει ότι πάνω απ' όλα βάζει την ταυτότητα της ελευθερίας, όπως αυτή ορίζεται από την περιπλάνηση ενός νεαρού πολίτη του κόσμου, ενός κοσμοπολίτη του 21ου που απλώς γεννήθηκε στην Αθήνα. 

Το ελληνικό βιβλίο έχει μέλλον στον αγγλόφωνο κόσμο

«Καλές μεταφράσεις και μια συντονισμένη στρατηγική προβολής του» αυτά χρειάζεται το ελληνικό βιβλίο για να πάει καλά στην Αμερική και στον αγγλόφωνο κόσμο γενικότερα μας λέει ο Γιάννης Φακάζης, διευθύνων σύμβουλος του εκδοτικού οίκου Cosmos Publishing στο Νιου Τζέρσι των ΗΠΑ. Συναντήσαμε τον 69χρονο Αθηναίο σε ένα από τα συχνά ταξίδια του στην Ελλάδα. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, έφυγε για σπουδές στις ΗΠΑ και εντέλει έμεινε εκεί, «γιατί δεν έβρισκα δουλειά στην Ελλάδα όταν τελείωσα τις σπουδές μου», λέει. Ηλεκτρολόγος μηχανικός, εργάστηκε για πολλά χρόνια στον χώρο των τηλεπικοινωνιών και όταν πήρε σύνταξη, στα μέσα της δεκαετίας του 1990, ίδρυσε μαζί με έλληνες φίλους, καθηγητές σε αμερικανικά πανεπιστήμια, τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Hellenic Literature Society (HLS) με έδρα το Νιου Τζέρσι. To εκδοτικό τμήμα του οργανισμού δραστηριοποιείται με την επωνυμία Cosmos Publishing.«Γνωρίζαμε από την εμπειρία μας ότι υπάρχει έλλειψη ελληνικού βιβλίου στην Αμερική, εννοώ βιβλιογραφία απαραίτητη στα πανεπιστήμια για τη διδασκαλία μαθημάτων και εγχειρίδια για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας», μας εξηγεί ο κ. Φακάζης. Τα περισσότερα βιβλία ελληνικού ενδιαφέροντος φτάνουν από την Ελλάδα, όμως οι γραφειοκρατικές διαδικασίες εισαγωγής τους είναι περίπλοκες, η παραλαβή των βιβλίων καθυστερεί πολύ και το κόστος τους είναι υψηλό. 

Διαγωνισμός διηγήματος

Με αφορμή τον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωσή της Θεσσαλονίκης ο ΙΑΝΟS διοργανώνει διαγωνισμό διηγήματος με τίτλο 'Θεσσαλονίκη 2012' και καλεί ερασιτέχνες συγγραφείς να συμμετέχουν, με διηγήματα που αντανακλούν το πνεύμα της πόλης. Ο διαγωνισμός διηγήματος είναι η δεύτερη δράση για την Θεσσαλονίκη, μετά τον διαγωνισμό φωτογραφίας που διοργανώθηκε στις αρχές του 2011 και στέφθηκε με πολύ μεγάλη επιτυχία.

Το κοινό θα έχει την δυνατότητα να δηλώσει συμμετοχή στο site του διαγωνισμού www.ianos2012.gr όπως επίσης και με ηλεκτρονική μορφή στα καταστήματα της Αλυσίδας Πολιτισμού ΙΑΝΟS, Αριστοτέλους 7 (Θεσσαλονίκη), Σταδίου 24 (Αθήνα). Οι συμμετοχές θα αξιολογηθούν από τριμελή επιτροπή, η οποία θα αναδείξει τους 3 νικητές ενώ επίσης τα καλύτερα διηγήματα θα συμπεριληφθούν σε ειδική έκδοση που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις ΙΑΝΟS.

Τα διηγήματα πρέπει να υποβληθούν στην Ελληνική γλώσσα και μπορεί να αποτελούν πραγματικές ή φανταστικές ιστορίες. Δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό έχουν όλοι, ανεξαρτήτως εθνικότητας ή ηλικίας.

Την επιτροπή αποτελούν οι συγγραφείς: Πάνος Θεοδωρίδης, Πέτρος Μάρκαρης, Σοφία Νικολαΐδου.
Οι συμμετοχές θα αξιολογηθούν με βάση το λογοτεχνικό επίπεδο γραφής και την πρωτότυπη μυθοπλασία.
Ο διαγωνισμός ξεκινά την Δευτέρα 2 Μαΐου 2011 και η τελευταία ημέρα υποβολής συμμετοχών είναι η Κυριακή 31 Ιουλίου 2011.

Η αναταραχή στις αραβικές χώρες έφερε περισσότερο κοινό στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου

Ευχαριστημένοι διοργανωτές, εκδότες, προσκεκλημένοι και κοινό

«Η αραβική γλώσσα διώκεται!» Η δήλωση του Σύριου κριτικού λογοτεχνίας Σούμπχι Χαντίτι έπεσε σαν βόμβα στην διάρκεια της συζήτησης «Οι γυναίκες της Μέσης Ανατολής και η ελευθερία» στην 8η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, το Σάββατο 7 Μαΐου.
Ακούστηκαν επιφωνήματα έκπληξης από το κοινό όταν ο Χαντίτι θέλησε να μιλήσει στα αραβικά και όχι στα γαλλικά, όπως οι ομοτράπεζες του Σοφί Μπεσί (τυνήσια ιστορικός) και Χόντα Μπαρακάτ (λιβανέζα συγγραφέας) . Το πρόβλημα διευθετήθηκε και η Χόντα Μπαρακάτ μίλησε εντέλει επίσης στα αραβικά. Απαντώντας η ίδια σε ερώτηση στο τέλος της εκδήλωσης δήλωσε ενοχλημένη: «Αισθανόμαστε σαν τα παράξενα πλάσματα σε τσίρκο που ο κόσμος έρχεται να δει πώς είναι, όταν πιάνεστε από μια λεπτομέρεια της λεπτομέρειας για να μας κάνετε ερωτήσεις για τους λαούς μας. Εμείς διαβάζουμε ελληνική ιστορία, κάνετε κι εσείς τον κόπο να μάθετε για εμάς».
Το αφιέρωμα στις χώρες του Μαγκρέμπ και της Μέσης Ανατολής ανήκει σε αυτά που ξεχώρισαν κατά την διάρκεια της εφετινής Εκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης που σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία της Helexpo είχε 12% περισσότερους επισκέπτες από πέρυσι (περί τους 83.000). Πολύς κόσμος ήρθε για να ακούσει τους 12 συγγραφείς των χωρών της Νότιας Μεσογείου οι οποίοι παρουσίασαν τα βιβλία τους, μίλησαν για την κατάσταση στις χώρες τους μετά τις εξεγέρσεις των τελευταίων μηνών και αντάλλαξαν απόψεις με το κοινό.

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

Οδυσσέας Ελύτης: Απόσπασμα ομιλίας κατά την απονομή του Βραβείου Νόμπελ (8/12/1979)
"...Τότε όμως η Ποίηση; Τι αντιπροσωπεύει μέσα σε μια τέτοια κοινωνία; Απαντώ: τον μόνο χώρο όπου η δύναμη του αριθμού δεν έχει πέραση. Και ακριβώς, η εφετεινή απόφασή σας να τιμήσετε στο πρόσωπό μου την ποίηση μιας μικρής χώρας δείχνει σε πόσο αρμονική ανταπόκριση βρίσκεστε με την χαριστική αντίληψη της τέχνης, την αντίληψη ότι η τέχνη είναι η μόνη εναπομένουσα πολέμιος της ισχύος που κατήντησε να έχει στους καιρούς μας η ποσοτική αποτίμηση των αξιών.
Είναι, το ξέρω, άτοπο ν' αναφέρεται κανείς σε προσωπικές περιπτώσεις. Και ακόμη πιο άτοπο να επαινεί το σπίτι του. Είναι όμως κάποτε απαραίτητο, στον βαθμό που αυτά βοηθούν να δούμε πιο καθαρά μιαν ορισμένη κατάσταση πραγμάτων. Και είναι σήμερα η περίπτωση. Μου εδόθηκε, αγαπητοί φίλοι, να γράφω σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνον από μερικά εκατομμύρια ανθρώπων. Παρ' όλ' αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμισι χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και μ' ελάχιστες διαφορές. Η παράλογη αυτή, φαινομενικά, διάσταση, αντιστοιχεί και στη υλικο-πνευματική οντότητα της χώρας μου. Που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου. Και το αναφέρω όχι διόλου για να υπερηφανευθώ αλλά για να δείξω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας ποιητής όταν χρησιμοποιεί για τα πιο αγαπημένα πράγματα τις ίδιες λέξεις που χρησιμοποιούσαν μια Σαπφώ ή ένας Πίνδαρος π.χ. - χωρίς ωστόσο να έχει το αντίκρισμα που είχαν εκείνοι επάνω στην έκταση της πολιτισμένης τότε ανθρωπότητας. Εάν η γλώσσα αποτελούσε απλώς ένα μέσον επικοινωνίας, πρόβλημα δεν θα υπήρχε. Συμβαίνει όμως ν' αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών. Προσκτάται η γλώσσα στο μάκρος των αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις. Χωρίς να λησμονεί κανείς ότι στο μάκρος εικοσιπέντε αιώνων δεν υπήρξε ούτε ένας, επαναλαμβάνω ούτε ένας, που να μην γράφτηκε ποίηση στην ελληνική γλώσσα. Nα τι είναι το μεγάλο βάρος παράδοσης που το όργανο αυτό σηκώνει. Το παρουσιάζει ανάγλυφα η νέα ελληνική ποίηση.
Η σφαίρα που σχηματίζει η νέα ελληνική ποίηση έχει, θα μπορούσε να πει κανείς, όπως κάθε σφαίρα δύο πόλους: τον βόρειο και τον νότιο. Στον ένα τοποθετείται ο Διονύσιος Σολωμός που από την άποψη της εκφραστικής επέτυχε - προτού υπάρξει ο Mallarmé στα ευρωπαϊκά γράμματα - να χαράξει με άκρα συνέπεια και αυστηρότητα την αντίληψη της καθαρής ποίησης με όλα της τα παρεπόμενα: να υποτάξει το αίσθημα στη διάνοια, να εξευγενίσει την έκφραση και να δραστηριοποιήσει όλες τις δυνατότητες του γλωσσικού οργάνου προς την κατεύθυνση του Θαύματος. Στον άλλο πόλο, τοποθετείται ο K. Π. Καβάφης, αυτός που παράλληλα με τον T. S. Eliot έφτασε στην άκρα λιτότητα, στη μεγαλύτερη δυνατή εκφραστική ακρίβεια, εξουδετερώνοντας τον πληθωρισμό στην διατύπωση των προσωπικών του βιωμάτων.
Ανάμεσα στους δύο αυτούς πόλους κινήθηκαν οι μεγάλοι μας άλλοι ποιητές, ο Ανδρέας Κάλβος, ο Κωστής Παλαμάς, ο Άγγελος Σικελιανός, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Γιώργος Σεφέρης, άλλος λιγότερο άλλος περισσότερο προς το ένα ή το άλλο από τα δύο άκρα. Αυτή είναι μια πρόχειρη και όσο γίνεται πιο σχηματική χαρτογράφηση του νεοελληνικού ποιητικού λόγου. Το πρόβλημα για μας που ακολουθήσαμε, ήτανε να επωμιστούμε τα υψηλά διδάγματα που μας κληροδότησαν και, ο καθένας με τον τρόπο του, να τ' αρμόσουμε πάνω στη σύγχρονη ευαισθησία. Πέραν από τα όρια της τεχνικής, οφείλαμε να φτάσουμε σε μια σύνθεση που από το ένα μέρος ν' αναχωνεύει τα στοιχεία της ελληνικής παράδοσης και από το άλλο να εκφράζει τα κοινωνικά και ψυχολογικά αιτήματα της εποχής μας. Με άλλα λόγια, να φτάσουμε να προβάλλουμε τον τύπο του "Ευρωπαίου - Έλληνα". Δεν μιλώ για επιτυχίες, μιλώ για προσπάθειες. Οι κατευθύνσεις είναι που έχουν σημασία για τον μελετητή της Λογοτεχνίας..."

Το τυπωμένο βιβλίο δεν θα χαθεί

Η φωνή στο τηλέφωνο ήταν νεανική και συνεσταλμένη: «Με λένε Βάνα Αυγερινού, είμαι από τις νέες εκδόσεις Μακόντο, απ’ όπου μόλις κυκλοφόρησαν δύο βιβλία του συγγραφέα Πάνου Καρνέζη...». Ενα νέο κορίτσι έκανε μόνη την προώθηση των βιβλίων του δικού της εκδοτικού οίκου, ο οποίος έχει μόλις επτά μήνες ζωή. Το όνομα «Μακόντο» η Βάνα Αυγερινού το δανείστηκε από τον αγαπημένο της συγγραφέα, τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Μακόντο λέγεται ένα χωριό στο μυθιστόρημά του «Εκατό χρόνια μοναξιάς». Πού ακριβώς βρίσκεται η είδηση; Ποιο είναι το ασυνήθιστο και το διαφορετικό στην πορεία της Βάνας Αυγερινού; Στο ότι, στα 32 της χρόνια, επιστρέφει στην Ελλάδα και ανοίγει έναν εκδοτικό οίκο, όταν άλλοι συνομήλικοί της φεύγουν από τη χώρα αναζητώντας στο εξωτερικό δουλειά και τύχη.
Πήγε στο Λονδίνο πριν από 11 χρόνια, το 2000 για μεταπτυχιακά, στοχεύοντας στην ακαδημαϊκή καριέρα. «Ενα μέρος του διδακτορικού μου αφορούσε την εκδοτική παραγωγή στην Αγγλία». Ετσι, πήρε συνεντεύξεις από εκδότες και λογοτεχνικούς πράκτορες και άρχισε να την ενδιαφέρει ο κλάδος. «Μετά τη μοναχική διαδικασία του διδακτορικού, συνεργάστηκα με το Granta Magazine, και με το Portobello Books, έναν εκδοτικό οίκο που ειδικεύεται στην ξένη λογοτεχνία, πράγμα όχι συνηθισμένο στην Αγγλία, αφού μόλις το 2-3% των εκδόσεων είναι μεταφράσεις». Στην πορεία συνεργάστηκε με πολλούς και μεγάλους εκδοτικούς οίκους, όπως τις εκδόσεις Penguin και Random House, κάτω από την ομπρέλα των οποίων στεγάζονται πολλοί μικροί εκδότες με εξειδίκευση σε διαφορετικές κατηγορίες βιβλίο. «Είναι το σύνηθες εκδοτικό τοπίο στη Βρετανία», λέει η Βάνα Αυγερινού. Μετά συνεργάστηκε με τις εκδόσεις Bloomsbury, όπου έκανε επιμέλειες, μεταφράσεις, διάβαζε χειρόγραφα που υποβάλλονταν προς έκδοση, ή έλεγχε την ποιότητα των μεταφράσεων. Προσπάθησε και στην Ελλάδα να μπει στον χώρο της μετάφρασης, αλλά «δυσκολεύτηκα, γιατί υπάρχουν πολλοί μεταφραστές και όταν είσαι άγνωστος είναι πιο δύσκολο. Αρχισε λοιπόν να ωριμάζει η ιδέα στο μυαλό μου να φτιάξω έναν μικρό εκδοτικό οίκο, που να μπορώ να διαλέγω εγώ τα βιβλία μου. Και παρότι δεν ήξερα σχεδόν τίποτα για τον εκδοτικό χώρο στην Ελλάδα, το ξεκίνησα», λέει με αφοπλιστική ειλικρίνεια.

Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Ποίησης και Διηγήματος

Η Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών (Π.Ε.Λ.) προκηρύσσει τον 13ο Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Ποίησης και Διηγήματος για το 2011.

Ο διαγωνισμός απευθύνεται στους μαθητές της Γ΄ τάξης Γυμνασίου και όλων των τάξεων των ΓΕ.Λ, ΕΠΑ.Λ και ΕΠΑ.Σ της χώρας και η συμμετοχή σε αυτόν είναι προαιρετική.

Ο διαγωνισμός περιλαμβάνει δύο είδη του λόγου: Ποίημα και Διήγημα, με θέμα ελεύθερο.

Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όλοι οι μαθητές με ένα ποίημα ή ένα διήγημα ή και τα δύο. Οι μαθητές που βραβεύτηκαν με Α΄ Βραβείο ποιήματος ή διηγήματος κατά τα έτη 2009 και 2010 δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής.

Τα ποιήματα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τους τριάντα (30) στίχους και τα διηγήματα τις πέντε (05) σελίδες.

Κάθε έργο υποβάλλεται σε πέντε (5) δακτυλογραφημένα αντίτυπα, με το ψευδώνυμο του συμμετέχοντα στο πάνω δεξιό μέρος της σελίδας. Το ψευδώνυμο που θα χρησιμοποιήσει ο κάθε μαθητής πρέπει να είναι μονολεκτικό και γραμμένο ελληνικά. Π.χ. Νεφέλη, Δαναός, Αλκαίος, Αγέρι, Δανάη κ.α.

Το ονοματεπώνυμο του μαθητή, η διεύθυνση κατοικίας του, το τηλέφωνό του καθώς και τα πλήρη στοιχεία του σχολείου του θα πρέπει να βρίσκονται σε κλειστό μικρότερο φάκελο, που εξωτερικά θα έχει μόνο το ψευδώνυμό του και τον τίτλο του έργου του.

Τα κείμενα πρέπει να αποσταλούν σε φακέλους από τους Διευθυντές των σχολείων ή απευθείας από τους μαθητές έως την 20η Μαρτίου 2011, στη διεύθυνση: Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών, οδός Γερανίου 41 (2ος όροφος), Τ.Κ. 104 31 Αθήνα (τηλέφωνο: 210- 3302550). Μέσα στο φάκελο αποστολής θα είναι και ο μικρότερος φάκελος με τα πραγματικά στοιχεία του μαθητή.

http://www.minedu.gov.gr

Η κρίση και το βιβλίο

Σε συνθήκες κρίσης όπως οι σημερινές, οι λίστες ευπωλήτων μπορεί να λειτουργήσουν ως ένας ακόμη δείκτης για τα αιτήματα και τις ανησυχίες της κοινωνίας. Αλλωστε πάντοτε οι πολιτιστικοί δείκτες τεκμηρίωναν φαινόμενα της κοινωνίας, της πολιτικής και της οικονομίας. Για παράδειγμα ο βρετανός ιστορικός Ερικ Χόμπσμπαουμ μετρούσε τη διείσδυση της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας και των δυτικών αξιών καταρτίζοντας λίστες με τις παραστάσεις της «Τραβιάτας» και της «Κάρμεν» στη Βόρειο Αφρική, στη Μέση Ανατολή και στη Λατινική Αμερική. Παρακολουθώντας τις λίστες των ευπωλήτων των μεγάλων αλυσίδων, διαπιστώνω μια μετατόπιση από τη συνήθως ευπώλητη ρομαντική λογοτεχνία των κυριών. Τολμώ να διακινδυνεύσω την πρόβλεψη ότι όσο κι αν σε καιρούς κρίσης το αντίδοτο του «μ΄ ένα άρλεκιν ξεχνιέμαι» φαίνεται ισχυρό, οι πωλήσεις ρομαντικής λογοτεχνίας αλλά και γενικότερα λογοτεχνίας θα μειώνονται εις όφελος βιβλίων που προσφέρουν απαντήσεις ή δημιουργούν ερωτήματα γι΄ αυτό που μας συμβαίνει. Από την άποψη αυτή είναι δηλωτική η επιτυχία του δοκιμίου της καναδής δημοσιογράφου Ναόμι Κλάιν «Το δόγμα του σοκ» ή η εντελώς πρόσφατη κυκλοφορία του βιβλίου του γάλλου δημοσιογράφου Μαρκ Ρος για την τράπεζα Γκόλντμαν Σακς και τον ρόλο της στο σκάνδαλο των σουάπς, χάρη στο οποίο μπήκαμε αβρόχοις ποσί στον σκληρό πυρήνα του ευρώ. Οι εκδότες φαίνεται ότι έχουν καταλάβει αυτή τη νέα ανάγκη και προγραμματίζουν βιβλία που πραγματεύονται την κρίση. Τα περισσότερα ξένων συγγραφέων. Οι Ελληνες δεν φαίνεται να μπορούν να σκεφτούν σοβαρά.

 ...Αυτό
είναι ένα άγαλμα στο Kaunas, Lituania.
...Στο
φως της μέρας, περνά μάλλον απαρατήρητο. Όμως...

...όμως
σαν πέφτει η νύχτα, ...ζωντανεύει, δικαιώνοντας τ' όνομα του!
Είναι...
...είναι
ο "Σπορέας
...Άστρων".
Γι'
αυτό, μη σταματάς να σπέρνεις αστέρια,
ακόμα
κι' όταν οι πολλοί δεν τα βλέπουν!

Η ελληνική ποίηση ζει στα Πυρηναία

Oι στίχοι του Καβάφη, του Ρίτσου και του Ελύτη ακούστηκαν την περασμένη Κυριακή στα ηλιόλουστα αλλά χιονισμένα Πυρηναία, στο φιλολογικό μνημόσυνο για τα δέκα χρόνια από τον θάνατο του καταλανού νεοελληνιστή και γνωστού καβαφιστή Αλέξη Σολά. Περίπου 40 άτομα βρέθηκαν στο Σαν Μικέλ ντε Καβαλιέρα, δυόμισι ώρες μακριά από τη Βαρκελώνη, στο μεσαιωνικό εκκλησάκι του 12ου αιώνα όπου βρίσκεται το μνήμα του φιλέλληνα ακαδημαϊκού, μελετητή και μεταφραστή.
Ο Εουδάλ Σολά ι Φαρές (1946-2001) σπούδασε κλασική φιλολογία στη Βαρκελώνη, αλλά στράφηκε από νωρίς στη νεοελληνική λογοτεχνία. Μελέτησε επισταμένα το έργο του Καβάφη, του οποίου μετέφρασε ποιήματα στα καταλανικά, δεν ήταν όμως ο μόνος νεοέλληνας λογοτέχνης για τον οποίο ενδιαφέρθηκε στα 24 χρόνια της ερευνητικής και διδακτικής καριέρας του στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης. Μελέτησε επίσης το έργο του Σεφέρη, του Ρίτσου, του Ελύτη, του Καζαντζάκη και αφιέρωσε τη ζωή του στη μετάφραση της νεοελληνικής λογοτεχνίας και στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού στην Καταλωνία.

«Εστάθη εν ζυγώ και ευρέθη υστερούσα»

 του Παντελή Μπουκάλα

Στη μυθολογία των αρχαίων Ελλήνων, αλλά και στην ποίησή τους, από την «Ιλιάδα» ώς τη χαμένη τραγωδία του Αισχύλου με τον τίτλο «Ψυχοστασία», και στην αγγειογραφία τους βέβαια, εμφανίζεται ο Δίας να ζυγίζει τις μοίρες των ανθρώπων στη χρυσή του ζυγαριά, ώστε να αποφασίσει ακριβοδίκαια ποιος από τους ήρωες θα κατέβει στον Αδη και ποιος θα παραμείνει για λίγο ακόμα στον απάνω κόσμο. Θνητοί εμείς, δεν έχουμε τέτοια εξουσία και δεν μας επιτρέπεται τέτοιας μορφής ψυχοστασία, να ζυγίζουμε ζωές, μοίρες, ψυχές και να προχωρούμε σε τελεσίδικες αποφάσεις. Κι ωστόσο, η μέτρηση, η ζύγιση, η στάθμιση είναι μια από τις συνηθέστερες πρακτικές του βίου των ανθρώπων, ατομικού και συλλογικού, και μάλιστα αρκετά πριν οι διάφορες επιστήμες τον τεμαχίσουν από την πολλή ερμηνευτική τους όρεξη για να εγκλωβίσουν τα κομμάτια του σε κουτάκια με αριθμούς και ποσοστά, τα οποία εμφανίζονται σαν ισοδύναμα της αληθείας.

Μετράμε και ζυγίζουμε λοιπόν. Συνήθως με σοβαρότητα ή σοβαροφάνεια, και σπανιότατα με τον τρόπο του Αριστοφάνη στους «Βατράχους», όπου παρωδώντας, και ελέγχοντας εμμέσως την εξουσία του Δία ή την πίστη των ανθρώπων στην εξουσία του Δία, έβαλε τον Διόνυσο να ζυγίζει στίχους των ποιητών σαν να ζύγιζε τυρί («ανδρών ποιητών τυροπωλήσαι τέχνην»). Και, ζυγίζοντας και συγκρίνοντας, πέφτουμε καμιά φορά σε μια κάπως αυτάρεσκη μελαγχολία, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, πολλά χρόνια πριν, όταν δήλωνε ότι στην Ελλάδα νιώθει σαν τάνκερ στη λίμνη των Ιωαννίνων, για να βρει μιμητές σαφώς μικρότερου βεληνεκούς από το δικό του αλλά πολύ μεγαλύτερης υπεροψίας. Αλλοτε πάλι οδηγούμαστε σε δογματικά συμπεράσματα, όπως ο Ινγκμαρ Μπέργκμαν, που, όπως είδαμε την περασμένη Κυριακή, υπέβαλε τηλεγραφικά στον Γιώργο Σεφέρη, το 1964, το ερώτημα-βεβαιότητα «Γιατί είναι ασήμαντη η σημερινή Ελλάδα», για να λάβει μια μετρημένη και διπλωματικά ειρωνική απάντηση. Την εποχή εκείνη, θυμίζω, εκτός από τον Σεφέρη δρούσαν ο Ελύτης, ο Ρίτσος, ο Αναγνωστάκης, ο Σαχτούρης, ο Θεοδωράκης, ο Ιάνης Ξενάκης, ο Τσιτσάνης, ο Μάνος Χατζιδάκις αλλά κι ο Μανόλης Χατζηδάκης, ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Τσαρούχης, ο Σβορώνος, ο Καστοριάδης, ο Κώστας Αξελός και ο Κώστας Παπαϊωάννου, ο Μινωτής, η Παξινού, ο Κουν κι όσοι άλλοι έρχονται στο νου όταν μας παίρνει η νοσταλγία κι αρχίζουμε το παραπονιάρικο «τότε που υπήρχαμε...». Τότε που, ωστόσο, για τους ξένους, και τους πιο ευαίσθητους, ήμασταν «ασήμαντοι πολιτισμικά». Και το ’60, υποτίθεται πως η Ελλάδα πως «εστάθη εν ζυγώ και ευρέθη υστερούσα», για να θυμηθούμε τη Βίβλο.

«Οπως μας έβλεπαν ο Φρόιντ και ο Φλομπέρ» στο Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού

Σεμινάριο με θέμα «Η Ελλάδα μέσα από τα μάτια των ξένων: ταξιδιωτικές αναμνήσεις λογοτεχνών, περιηγητών και επιστημόνων τον 19ο και 20ό αιώνα» διοργανώνει o Σύλλογος Φίλων του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος». Τo σεμινάριo αρχίζει στις 4 Φεβρουαρίου 2011, διαρκεί 8 εβδομάδες και θα πραγματοποιείται κάθε Παρασκευή 18:30 - 20: 30 στον «Ελληνικό Κόσμο».
Πατρίδα της αρχαίας φιλοσοφίας και ποίησης, κοιτίδα της δημοκρατίας, η Ελλάδα «με τα αρχαία μνημεία και τη σύγχρονη θλίψη» δεν έπαψε ποτέ να προσελκύει ταξιδιώτες, επιστήμονες και ανθρώπους του πνεύματος. Στη λογοτεχνία των περιηγητών του 19ου και 20ού αιώνα η Ελλάδα πεθαίνει και ανασταίνεται, παρουσιάζεται σε όλο το μεγαλείο και τη φθορά της, γίνεται αντικείμενο σφοδρών επιθέσεων ή και εξιδανίκευσης, αλλά και σημείο αναφοράς σε πολιτιστικές αντιπαραθέσεις και προσωπικές διαδρομές.

Από το Λιτόχωρο στο MIT

ΘΑΥΜΑΖΕΙ τον Αρχιμήδηκαι τον 28χρονο κ. Κ.Δασκαλάκη,ξεχωρίζει για το έργο του τον Γάλλο Εβαρίστ Γκαλουά. Ηπιος, συνεσταλμένος, χαμηλόφωνος,ο 16χρονος Χάρης Τσαμπασίδης αθροίζει στο ράφι της βιβλιοθήκης του χρυσά και χάλκινα μετάλλια,ξεχωρίζοντας από διαγωνισμούς μαθηματικών ανάμεσα σε 15.000 παιδιά. Η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία αναγνωρίζει ότι ο μικρός έχει άστρο, τον χαρακτηρίζει μάλιστα- διά στόματος του γενικούγραμματέα της κ. ΓιάννηΤυρλή- « αυθεντικό μαθηματικό ταλέντο »και τον ανταμείβει προτείνοντάς τον σε ένα από τα μεγαλύτερα
πανεπιστήμια του κόσμου, το αμερικανικό ΜΙΤ. Γεννημένος στο Λιτόχωρο Πιερίας, γιος φαρμακοποιών, ο Χάρης δεν λέει «όχι» στις προκλήσεις του μέλλοντος, αλλά πατάει γερά στα πόδια του:δηλώνει λάτρης της Λογικής, δεν αισθάνεται την ανάγκη να υποβληθεί σε τεστ νοημοσύνης, ενώ εκτιμά ότι η αναγνώρισή του είναι συνέπεια της επίπονης προσπάθειας που καταβάλλει πριν από κάθε διαγωνισμό. Η επιρροή που έχουν ασκήσει τα μαθηματικά επάνω του είναι σαφής. Ισως επειδή πίσω από τους αριθμούς,τις εξισώσειςκαι τους αλγόριθμους κρύβεται, αιώνες τώρα, η φιλοσοφία της ίδιας της ζωής.