Σε συνθήκες κρίσης όπως οι σημερινές, οι λίστες ευπωλήτων μπορεί να λειτουργήσουν ως ένας ακόμη δείκτης για τα αιτήματα και τις ανησυχίες της κοινωνίας. Αλλωστε πάντοτε οι πολιτιστικοί δείκτες τεκμηρίωναν φαινόμενα της κοινωνίας, της πολιτικής και της οικονομίας. Για παράδειγμα ο βρετανός ιστορικός Ερικ Χόμπσμπαουμ μετρούσε τη διείσδυση της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας και των δυτικών αξιών καταρτίζοντας λίστες με τις παραστάσεις της «Τραβιάτας» και της «Κάρμεν» στη Βόρειο Αφρική, στη Μέση Ανατολή και στη Λατινική Αμερική. Παρακολουθώντας τις λίστες των ευπωλήτων των μεγάλων αλυσίδων, διαπιστώνω μια μετατόπιση από τη συνήθως ευπώλητη ρομαντική λογοτεχνία των κυριών. Τολμώ να διακινδυνεύσω την πρόβλεψη ότι όσο κι αν σε καιρούς κρίσης το αντίδοτο του «μ΄ ένα άρλεκιν ξεχνιέμαι» φαίνεται ισχυρό, οι πωλήσεις ρομαντικής λογοτεχνίας αλλά και γενικότερα λογοτεχνίας θα μειώνονται εις όφελος βιβλίων που προσφέρουν απαντήσεις ή δημιουργούν ερωτήματα γι΄ αυτό που μας συμβαίνει. Από την άποψη αυτή είναι δηλωτική η επιτυχία του δοκιμίου της καναδής δημοσιογράφου Ναόμι Κλάιν «Το δόγμα του σοκ» ή η εντελώς πρόσφατη κυκλοφορία του βιβλίου του γάλλου δημοσιογράφου Μαρκ Ρος για την τράπεζα Γκόλντμαν Σακς και τον ρόλο της στο σκάνδαλο των σουάπς, χάρη στο οποίο μπήκαμε αβρόχοις ποσί στον σκληρό πυρήνα του ευρώ. Οι εκδότες φαίνεται ότι έχουν καταλάβει αυτή τη νέα ανάγκη και προγραμματίζουν βιβλία που πραγματεύονται την κρίση. Τα περισσότερα ξένων συγγραφέων. Οι Ελληνες δεν φαίνεται να μπορούν να σκεφτούν σοβαρά.
Μετά την τριακονταετία της πλαστής ευδαιμονίας 1980-2008, για πρώτη φορά η ελληνική κοινωνία διαπιστώνει ότι η κρίση δεν είναι μόνο βαθιά και διαρκής αλλά και ότι τώρα δεν μπορεί να λειτουργήσει κανένα από τα συνήθη πελατειακά σωσίβιά της, είτε στα κόμματα είτε γενικότερα στο πολιτικό σύστημα. Είναι κρίμα για την ελληνική κοινωνία- και είναι αυτό ένα φαινόμενο της γενικευμένης κοινωνικής κρίσης- ότι οι (θεωρούμενοι) διανοούμενοί μας δεν μπορούν να αρθρώσουν σήμερα ούτε ερμηνευτικό αλλά ούτε και έναν λόγο με προοπτική για το παρόν και το αύριο (οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα). Αυτή η αφωνία επιβεβαιώνει με τη σειρά της αυτό που λέγεται ερασιτεχνικά τα τελευταία χρόνια, ότι οι διανοούμενοι εγκλωβίστηκαν και ενσωματώθηκαν - και οργανωτικά- στο κλίμα ΠαΣοΚ στη διάρκεια της τριακονταετίας της πλαστής ευδαιμονίας με αποτέλεσμα σήμερα να είναι ευνουχισμένοι ή αναξιόπιστοι.
Για πολλούς από εμάς το φως στο τούνελ δεν φαίνεται με τίποτα. Η πολιτική ηγεσία είναι απούσα. Δεν αναφέρομαι στα οράματα και στις πολιτικές. Η διαχειριστική ανεπάρκειά της βγάζει μάτι. Με πολιτικούς και υπουργούς να αιφνιδιάζονται διαρκώς και να λειτουργούν χωρίς ατζέντα, είναι σαν να πηγαίνουμε στον γκρεμό. (Αν κι έχουμε πέσει.) Η κοινωνία ζαλισμένη, προσπαθεί να σωθεί, με τον τρόπο τού «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Και αγριεύει, όπως το παγιδευμένο ζώο. Δεν έχουμε ξαναδεί τόσες ακρότητες στην κοινωνία μας, κοινωνικές ομάδες να κρατούν αιχμάλωτες άλλες κοινωνικές ομάδες και πολιτικοί να ανακηρύσσουν το Σύνταγμα σε πλατεία Ταχρίρ. Αλλά και ο Τύπος, παγιδευμένος στην εσωτερική του κρίση, έχει χάσει την κριτική του ικανότητα. Ολα έχουν αμβλυνθεί.
(του Νίκου Μπακουνάκη)
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr
Μετά την τριακονταετία της πλαστής ευδαιμονίας 1980-2008, για πρώτη φορά η ελληνική κοινωνία διαπιστώνει ότι η κρίση δεν είναι μόνο βαθιά και διαρκής αλλά και ότι τώρα δεν μπορεί να λειτουργήσει κανένα από τα συνήθη πελατειακά σωσίβιά της, είτε στα κόμματα είτε γενικότερα στο πολιτικό σύστημα. Είναι κρίμα για την ελληνική κοινωνία- και είναι αυτό ένα φαινόμενο της γενικευμένης κοινωνικής κρίσης- ότι οι (θεωρούμενοι) διανοούμενοί μας δεν μπορούν να αρθρώσουν σήμερα ούτε ερμηνευτικό αλλά ούτε και έναν λόγο με προοπτική για το παρόν και το αύριο (οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα). Αυτή η αφωνία επιβεβαιώνει με τη σειρά της αυτό που λέγεται ερασιτεχνικά τα τελευταία χρόνια, ότι οι διανοούμενοι εγκλωβίστηκαν και ενσωματώθηκαν - και οργανωτικά- στο κλίμα ΠαΣοΚ στη διάρκεια της τριακονταετίας της πλαστής ευδαιμονίας με αποτέλεσμα σήμερα να είναι ευνουχισμένοι ή αναξιόπιστοι.
Για πολλούς από εμάς το φως στο τούνελ δεν φαίνεται με τίποτα. Η πολιτική ηγεσία είναι απούσα. Δεν αναφέρομαι στα οράματα και στις πολιτικές. Η διαχειριστική ανεπάρκειά της βγάζει μάτι. Με πολιτικούς και υπουργούς να αιφνιδιάζονται διαρκώς και να λειτουργούν χωρίς ατζέντα, είναι σαν να πηγαίνουμε στον γκρεμό. (Αν κι έχουμε πέσει.) Η κοινωνία ζαλισμένη, προσπαθεί να σωθεί, με τον τρόπο τού «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Και αγριεύει, όπως το παγιδευμένο ζώο. Δεν έχουμε ξαναδεί τόσες ακρότητες στην κοινωνία μας, κοινωνικές ομάδες να κρατούν αιχμάλωτες άλλες κοινωνικές ομάδες και πολιτικοί να ανακηρύσσουν το Σύνταγμα σε πλατεία Ταχρίρ. Αλλά και ο Τύπος, παγιδευμένος στην εσωτερική του κρίση, έχει χάσει την κριτική του ικανότητα. Ολα έχουν αμβλυνθεί.
(του Νίκου Μπακουνάκη)
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου