Πολιτικά, εν. 15 & 16

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΤΜΗΜΑΤΑ: ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΑΘΗΝΑ 25 /4/ 2010

Α. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Α΄
Τῷ περὶ πολιτείας ἐπισκοποῦντι, καὶ τίς ἑκάστη καὶ ποία τις, σχεδὸν πρώτη σκέψις περὶ πόλεως ἰδεῖν, τί ποτέ ἐστιν ἡ πόλις. Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν , οἱ μὲν φάσκοντες τὴν πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ’ οὐ τὴν πόλιν ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον. τοῦ δὲ πολιτικοῦ καὶ τοῦ νομοθέτου πᾶσαν ὁρῶμεν τὴν πραγματείαν οὖσαν περὶ πόλιν, ἡ δὲ πολιτεία τῶν τὴν πόλιν οἰκούντων ἐστὶ τάξις τις. Ἐπεὶ δ’ ἡ πόλις τῶν συγκειμένων , καθάπερ ἄλλο τι τῶν ὅλων μὲν συνεστώτων δ’ ἐκ πολλῶν μορίων , δῆλον ὅτι πρότερον ὁ πολίτης ζητητέος. ἡ γὰρ πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν. Ὥστε τίνα χρὴ καλεῖν πολίτην καὶ τίς ὁ πολίτης ἐστὶ σκεπτέον. Καὶ γὰρ ὁ πολίτης ἀμφισβητεῖται πολλάκις. οὐ γὰρ τὸν αὐτὸν ὁμολογοῦσι πάντες εἶναι πολίτην. ἔστι γάρ τις ὃς ἐν δημοκρατίᾳ πολίτης ὢν ἐν ὀλιγαρχίᾳ πολλάκις οὐκ ἔστι πολίτης.


ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Β΄
Ὁ πολίτης οὐ τῷ οἰκεῖν που πολίτης ἐστίν (καὶ γὰρ μέτοικοι καὶ δοῦλοι κοινωνοῦσι τῆς οἰκήσεως), οὐδ’ οἱ τῶν δικαίων μετέχοντες οὕτως ὥστε καὶ δίκην ὑπέχειν καὶ δικάζεσθαι (τοῦτο γὰρ ὑπάρχει καὶ τοῖς ἀπὸ συμβόλων κοινωνοῦσιν). … πολίτης δ’ ἁπλῶς οὐδενὶ τῶν ἄλλων ὁρίζεται μᾶλλον ἢ τῷ μετέχειν κρίσεων καὶ ἀρχῆς. …. Τίς μὲν οὖν ἐστιν ὁ πολίτης, ἐκ τούτων φανερόν. ᾧ γαρ ἐξουσία κοινωνεῖν ἀρχῆς βουλευτικῆς και κριτικῆς, πολίτην ἤδη λέγομεν εἶναι ταύτης τῆς πόλεως, πόλιν δὲ τὸ τῶν τοιούτων πλῆθος ἱκανὸν πρὸς αὐτάρκειαν ζωῆς, ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. Να μεταφράσετε το χωρίο : «Τῷ περὶ πολιτείας ἐπισκοποῦντι, …….τίς ὁ πολίτης ἐστὶ σκεπτέον» (απ. α’) ΜΟΝΑΔΕΣ 10
2. Να αναλύσετε με συντομία το ακόλουθο χωρίο του Αριστοτέλη «Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν , …..ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον» με σκοπό να περιγράψετε ποια νοοτροπία αποκαλύπτει διαχρονικά. ΜΟΝΑΔΕΣ 10
3. (απόσπασμα β’) Ποιοι δεν είναι πολίτες σύμφωνα με τον Αριστοτέλη και με ποια κριτήρια αποκλείονται, αν και μετέχουν στην οικονομική και κοινωνική ζωή της πόλης –κράτους; Γιατί τα κριτήρια με τα οποία θα μπορούσε κάποιος να τους θεωρήσει πολίτες δεν είναι ικανοποιητικά κατά τον φιλόσοφο;
ΜΟΝΑΔΕΣ 10
4. Ο άνθρωπος ως πολίτης , κατά τον Αριστοτέλη , ασκεί εξουσία έναντι άλλων. Αφού επισημάνετε στο απόσπασμα α’ το σημείο στο οποίο διακρίνεται η θέση αυτή στη συνέχεια να την αναλύσετε χρησιμοποιώντας και στοιχεία του β΄ αποσπάσματος. ΜΟΝΑΔΕΣ 10
5. Να δικαιολογήσετε την άποψη ότι τα Πολιτικά είναι η φυσική συνέχεια των Ηθικών Νικομαχείων. ΜΟΝΑΔΕΣ 10
6. Να δώσετε δύο ομόρριζες λέξεις (απλές ή σύνθετες) για κάθε μία από τις παρακάτω: ἐπισκοποῦντι, ἀμφισβητοῦσιν, πραγματείαν , συγκειμένων, συνεστώτων. ΜΟΝΑΔΕΣ 10

Β. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ὃ δὲ πάντων δεινότατον, ὅταν τις ἴδῃ τοὺς τὴν ἡγεμονίαν ἔχειν ἀξιοῦντας ἐπὶ μὲν τοὺς Ἕλληνας καθ’ ἑκάστην ἡμέραν στρατευομένους, πρὸς δὲ τοὺς βαρβάρους εἰς ἅπαντα τὸν χρόνον συμμαχίαν πεποιημένους. Καὶ μηδεὶς ὑπολάβῃ με δυσκόλως ἔχειν, ὅτι τραχύτερον τούτων ἐμνήσθην, προειπὼν ὡς περὶ διαλλαγῶν ποιήσομαι τοὺς λόγους. οὐ γὰρ ἵνα πρὸς τοὺς ἄλλους διαβάλω τὴν πόλιν τὴν Λακεδαιμονίων οὕτως εἴρηκα περὶ αὐτῶν, ἀλλ’ ἵν’ αὐτοὺς ἐκείνους παύσω, καθ’ ὅσον ὁ λόγος δύναται , τοιαύτην ἔχοντας τὴν γνώμην. Ἔστιν δ’ οὐχ οἷόν τ’ ἀποτρέπειν τῶν ἁμαρτημάτων, οὐδ’ ἑτέρων πράξεων πείθειν ἐπιθυμεῖν, ἢν μή τις ἐρρωμένως ἐπιτιμήσῃ τοῖς παροῦσιν..
ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ ΛΟΓΟΙ, ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ, § 128 -130

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
· ὑπολαμβάνω: νομίζω, θεωρώ
· δυσκόλως ἔχω: είμαι δύστροπος
· τραχύτερον: με μεγαλύτερη σκληρότητα
· οὐχ οἷόν τ΄ ἐστιν : δεν είναι δυνατόν
· ἐπιτιμάω -ῶ τινι: κατακρίνω, αποδοκιμάζω κάποιον

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο . ΜΟΝΑΔΕΣ 20
2. α. τοὺς ἀξιοῦντας, στρατευομένους, ἔχοντας: Να χαρακτηρισθούν συντακτικώς οι παραπάνω μετοχές. ΜΟΝΑΔΕΣ 6
β. ἴδῃ, ἐμνήσθην, ποιήσομαι, ,διαβάλω: Να βρεθούν οι δευτερεύουσες προτάσεις στις οποίες ανήκουν τα ρήματα και να αναγνωρισθούν.
ΜΟΝΑΔΕΣ 4
3. α. ἴδῃ: να γραφεί το ίδιο πρόσωπο στην ίδια έγκλιση στον ενεστώτα και στον παρακείμενο στη φωνή που βρίσκεται ο τύπος. ΜΟΝΑΔΕΣ 2
β. τοὺς Ἕλληνας: να γραφεί η δοτική πτώση του ενικού και πληθυντικού αριθμού. ΜΟΝΑΔΕΣ 2
γ. μηδεὶς: να γραφεί η γενική και δοτική πτώση του πληθυντικού αριθμού.
ΜΟΝΑΔΕΣ 2
δ. διαβάλω: να γίνει χρονική αντικατάσταση του τύπου στην ίδια φωνή.
ΜΟΝΑΔΕΣ 2
ε. τοιαύτην : να γραφεί η ονομαστική πτώση του πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος. ΜΟΝΑΔΑ 1
στ. ἐρρωμένως: να γραφεί ο υπερθετικός βαθμός του τύπου.
ΜΟΝΑΔΑ 1