Πολιτεία, εν 14 & 15

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΑΘΗΝΑ 18 /04/ 2010
Α. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
απόσπασμα α’ Εν. 14
«….Ἐθεασάμεθα γὰρ οὖν δὴ καὶ τοῦτο τῶν δεινῶν θεαμάτων . ἐπειδὴ ἐγγὺς τοῦ στομίου ἦμεν μέλλοντες ἀνιέναι καὶ τἆλλα πάντα πεπονθότες, ἐκεῖνόν τε κατείδομεν ἐξαίφνης καὶ ἄλλους –σχεδόν τι αυτῶν τοὺς πλείστους τυράννους . ἦσαν δὲ καὶ ἰδιῶταί τινες τῶν μεγάλα ἡμαρτηκότων - οὓς οἰομένους ἤδη ἀναβήσεσθαι οὐκ ἐδέχετο τὸ στόμιον, ἀλλ’ ἐμυκᾶτο ὁπότε τις τῶν οὕτως ἀνιάτως ἐχόντων εἰς πονηρίαν ἢ μὴ ἱκανῶς δεδωκὼς δίκην ἐπιχειροῖ ἀνιέναι. Ἐνταῦθα δὴ ἄνδρες, ἔφη , ἄγριοι, διάπυροι ἰδεῖν, παρεστῶτες καὶ καταμανθάνοντες τὸ φθέγμα, τοὺς μὲν διαλαβόντες ἦγον, τὸν δὲ Ἀρδιαῖον καὶ ἄλλους συμποδίσαντες χεῖράς τε καὶ πόδας καὶ κεφαλήν, καταβαλόντες καὶ ἐκδείραντες, εἷλκον παρὰ τὴν ὁδὸν ἐκτὸς ἐπ’ ἀσπαλάθων κνάμπτοντες, καὶ τοῖς ἀεὶ παριοῦσι σημαίνοντες ὧν ἕνεκά τε καὶ ὅτι εἰς τὸν Τάρταρον ἐμπεσούμενοι ἄγοιντο.»
απόσπασμα β’ Εν. 15
…Προφήτην οὖν τινα σφᾶς πρῶτον μὲν ἐν τάξει διαστῆσαι, ἔπειτα λαβόντα ἐκ τῶν τῆς Λαχέσεως γονάτων κλήρους τε καὶ βίων παραδείγματα, ἀναβάντα ἐπί τι βῆμα ὑψηλόν εἰπεῖν.
«Ἀνάγκης θυγατρὸς κόρης Λαχέσεως λόγος. Ψυχαὶ ἐφήμεροι , ἀρχὴ ἄλλης περιόδου θνητοῦ γένους θανατηφόρου. Οὐχ ὑμᾶς δαίμων λήξεται, ἀλλ’ ὑμεῖς δαίμονα αἱρήσεσθε. Πρῶτος δ’ ὁ λαχὼν πρῶτος αἱρείσθω βίον ᾧ συνέσται ἐξ ἀνάγκης. Ἀρετὴ δὲ ἀδέσποτον, ἣν τιμῶν καὶ ἀτιμάζων πλέον καὶ ἔλαττον αὐτῆς ἕκαστος ἕξει. Αἰτία ἑλομένου. θεὸς ἀναίτιος.»

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. Να μεταφράσετε τα εξής χωρία: «Ἐνταῦθα δὴ ἄνδρες, …..εἰς τὸν Τάρταρον ἐμπεσούμενοι ἄγοιντο» (Εν. 14) , «Οὐχ ὑμᾶς δαίμων λήξεται ….. θεὸς ἀναίτιος.» (Εν. 15) ΜΟΝΑΔΕΣ 10
2. Αξιοποιώντας τα στοιχεία του α’ αποσπάσματος (Εν. 14) να γράψετε ποιος είναι ο ρόλος της ποινής κατά τον Πλάτωνα, καθώς και πώς αυτός καταδεικνύεται στο συγκεκριμένο απόσπασμα. ΜΟΝΑΔΕΣ 10
3. «Οὐχ ὑμᾶς δαίμων λήξεται, ἀλλ’ ὑμεῖς δαίμονα αἱρήσεσθε»( β’ απόσπασμα, Εν. 15): Να σχολιάσετε τη χρήση και το ρόλο των ρημάτων «λήξεται» και «αἱρήσεσθε» στην περίοδο που σας δόθηκε. ΜΟΝΑΔΕΣ 10
4. «Αἰτία ἑλομένου. θεὸς ἀναίτιος» (β΄ απόσπασμα, Εν. 15): Να σχολιάσετε τη συγκεκριμένη φράση. ΜΟΝΑΔΕΣ 10
5. Ποια διάκριση κάνει ο Πλάτωνας στην ψυχή και ποια αντιστοιχία υπάρχει ανάμεσα στα μέρη της ψυχής και στις τάξεις της ιδεώδους πολιτείας;
ΜΟΝΑΔΕΣ 10
6. διάπυροι, παρεστῶτες, ἦγον (α΄ απόσπασμα , Εν. 14), λαχών, ἑλομένου (β΄ απόσπασμα, Εν. 15). Να δώσετε δύο ετυμολογικά συγγενείς λέξεις (απλές ή σύνθετες) για κάθε μία από τις παραπάνω. ΜΟΝΑΔΕΣ 10

Β. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Οἱ μὲν γὰρ Λακεδαιμόνιοι καὶ οἱ σύμμαχοι συνελέγοντο εἰς τούς Φωκέας, οἱ δὲ Θηβαῖοι ἀναχωρήσαντες εἰς τὴν ἑαυτῶν ἐφύλαττον τὰς εἰσβολάς. οἱ δ’ Ἀθηναῖοι, αὐξανομένους μὲν ὁρῶντες διὰ σφᾶς τοὺς Θηβαίους, χρήματά τε οὐ συμβαλλομένους εἰς τὸ ναυτικόν, αὐτοὶ δὲ ἀποκναιόμενοι καὶ χρημάτων εἰσφοραῖς καὶ λῃστείαις ἐξ Αἰγίνης καὶ φυλακαῖς τῆς χώρας, ἐπεθύμησαν παύσασθαι τοῦ πολέμου, καὶ πέμψαντες πρέσβεις εἰς Λακεδαίμονα εἰρήνην ἐποιήσαντο.
ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ , ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΤ΄ΙΙ 1
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
-ἀποκναίομαι: εξαντλούμαι

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο. ΜΟΝΑΔΕΣ 20
2. α. ἀναχωρήσαντες, αὐξανομένους, ὁρῶντες: Να χαρακτηριστούν συντακτικώς οι μετοχές. Η πρώτη μετοχή να αναλυθεί στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση. ΜΟΝΑΔΕΣ5
β. εἰς τὸ ναυτικόν, χρημάτων, λῃστείαις, παύσασθαι, τοῦ πολέμου: Να χαρακτηριστούν συντακτικώς οι λέξεις. ΜΟΝΑΔΕΣ 5
3.α. -συνελέγοντο: Να γραφεί το ίδιο πρόσωπο στην ίδια έγκλιση και φωνή στον ενεστώτα.
- ἐφύλαττον: Να γραφεί το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου μέσης φωνής.
- ὁρῶντες: Να γραφεί το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής αορίστου β΄ της ίδιας φωνής.
- παύσασθαι: Να γραφεί το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής στον ίδιο χρόνο και φωνή.
- ἐποιήσαντο: Να γραφεί το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής παρατατικού στην ίδια φωνή. ΜΟΝΑΔΕΣ 5
β. – Φωκέας: δοτική ενικού
- ἑαυτῶν: το ίδιο πρόσωπο στην ίδια πτώση στον άλλο αριθμό στο γένος που βρίσκεται
- ὁρῶντες: κλητική ενικού
- λῃστείαις: ονομαστική πληθυντικού
- πρέσβεις: κλητική ενικού ΜΟΝΑΔΕΣ 5