Κυριακή 28 Μαρτίου 2010

Πρωταγόρας: εν: 5 & 6 & 1

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΑΘΗΝΑ 8 /11/ 2009

Α. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ὅσα γὰρ ἡγοῦνται ἀλλήλους κακὰ ἔχειν ἄνθρωποι φύσει ἢ τύχῃ, οὐδεὶς θυμοῦται οὐδὲ νουθετεῖ οὐδὲ διδάσκει οὐδὲ κολάζει τοὺς ταῦτα ἔχοντας, ἵνα μὴ τοιοῦτοι ὦσιν , ἀλλ΄ ἐλεοῦσιν. οἷον τοὺς αἰσχροὺς ἤ σμικροὺς ἤ ἀσθενεῖς τίς οὕτως ἀνόητος ὥστε τι τούτων ἐπιχειρεῖν ποιεῖν; Ταῦτα μὲν γὰρ οἶμαι ἴσασιν ὅτι φύσει τε καὶ τύχῃ τοῖς ἀνθρώποις γίγνεται, τὰ καλὰ καὶ τἀναντία τούτοις. ὅσα δὲ ἐξ ἐπιμελείας καὶ ἀσκήσεως καὶ διδαχῆς οἴονται γίγνεσθαι ἀγαθὰ ἀνθρώποις, ἐάν τις ταῦτα μὴ ἔχῃ, ἀλλὰ τἀναντία τούτων κακά, ἐπὶ τούτοις που οἵ τε θυμοὶ γίγνονται καὶ αἱ κολάσεις καὶ αἱ νουθετήσεις. Ὧν ἐστιν ἓν καὶ ἡ ἀδικία καὶ ἡ ἀσέβεια καὶ συλλήβδην πᾶν τὸ ἐναντίον τῆς πολιτικῆς ἀρετῆς.
Ἔνθα δὴ πᾶς παντὶ θυμοῦται καί νουθετεῖ, δῆλον ὅτι ὡς ἐξ ἐπιμελείας καὶ μαθήσεως κτητῆς οὔσης. Εἰ γὰρ ἐθέλεις ἐννοῆσαι τὸ κολάζειν, ὦ Σώκρατες, τοὺς ἀδικοῦντας τί ποτε δύναται, αὐτό σε διδάξει ὅτι οἵ γε ἄνθρωποι ἡγοῦνται παρασκευαστὸν εἶναι ἀρετήν. Οὐδεὶς γὰρ κολάζει τοὺς ἀδικοῦντας πρὸς τούτῳ τὸν νοῦν ἔχων καὶ τούτου ἕνεκα, ὅτι ἠδίκησεν, ὅστις μὴ ὥσπερ θηρίον ἀλογίστως τιμωρεῖται. ὁ δὲ μετὰ λόγου ἐπιχειρῶν κολάζειν οὐ τοῦ παρεληλυθότος ἕνεκα ἀδικήματος τιμωρεῖται - οὐ γὰρ ἂν τό γε πραχθὲν ἀγένητον θείη - ἀλλὰ τοῦ μέλλοντος χάριν, ἵνα μὴ αὖθις ἀδικήσῃ μήτε αὐτὸς οὗτος μήτε ἄλλος ὁ τοῦτον ἰδὼν κολασθέντα. Καὶ τοιαύτην διάνοιαν ἔχων διανοεῖται παιδευτὴν εἶναι ἀρετήν. ἀποτροπῆς γοῦν ἕνεκα κολάζειν. Ταύτην οὖν τὴν δόξαν πάντες ἔχουσιν ὅσοιπερ τιμωροῦνται καὶ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ.
Πλάτωνος Πρωταγόρας 323c8 - 321b.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. Να μεταφράσετε το απόσπασμα: « Εἰ γὰρ ἐθέλεις….δημοσίᾳ».
ΜΟΝΑΔΕΣ 10
2. Υπάρχουν ελαττώματα, τα οποία έχει ο άνθρωπος «φύσει» ή «τύχῃ» , και άλλα, τα οποία οφείλονται στην έλλειψη αγωγής. Πώς αντιμετωπίζονται από τον κοινωνικό περίγυρο, σύμφωνα με τον Πρωταγόρα, οι δύο αυτές κατηγορίες ελαττωμάτων, και γιατί;
ΜΟΝΑΔΕΣ 10
3. Ποιος ο σκοπός της ποινής σύμφωνα με τον Πρωταγόρα;
ΜΟΝΑΔΕΣ 10
4. «Ταύτην οὖν τὴν δόξαν πάντες ἔχουσιν ὅσοιπερ τιμωροῦνται καὶ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ». Να συσχετίσετε την παραπάνω θέση του Πρωταγόρα με όσα διατυπώνονται στο παρακάτω μεταφρασμένο κείμενο σχετικά με την πολιτική αρετή.
« Το μάθημα [ το οποίο διδάσκω] είναι η εὐβουλία, η σωστή σκέψη και λήψη αποφάσεων τόσο για τα θέματα που αφορούν τα οἰκεῖα, την ιδιωτική ζωή, πώς δηλαδή να διευθετεί κανείς με τον καλύτερο τρόπο τα ζητήματα του οἴκου του, όσο και για τα θέματα που αφορούν την πόλη, ώστε να είναι κανείς όσο γίνεται πιο ικανός να πράξει και να μιλήσει για τα πολιτικά θέματα» .
« Άραγε» , είπα εγώ [δηλ. ο Σωκράτης, που αφηγείται τη συζήτησή του σε τρίτο φίλο του], «παρακολουθώ σωστά τα λεγόμενά σου, Γιατί απ’ ό, τι καταλαβαίνω, μιλάς για την πολιτική τέχνη και εννοείς πως αναλαμβάνεις να κάνεις τους άνδρες ἀγαθοὺς πολίτες» .
ΜΟΝΑΔΕΣ 10
5. Τι γνωρίζετε για τη μέθοδο που ακολουθούσε ο Σωκράτης (σύμφωνα με τον Αριστοτέλη) προκειμένου να φτάσει στην ουσία των ηθικών εννοιών;
ΜΟΝΑΔΕΣ 10
6. Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις να γράψετε στο τετράδιό σας μια λέξη του κειμένου ετυμολογικά συγγενή: απόκτημα, ανόητος, ηγέτης, παράδοξος, θησαυρός.
ΜΟΝΑΔΕΣ 10

Δεν υπάρχουν σχόλια: