Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011
Η κρίση και το βιβλίο
Σε συνθήκες κρίσης όπως οι σημερινές, οι λίστες ευπωλήτων μπορεί να λειτουργήσουν ως ένας ακόμη δείκτης για τα αιτήματα και τις ανησυχίες της κοινωνίας. Αλλωστε πάντοτε οι πολιτιστικοί δείκτες τεκμηρίωναν φαινόμενα της κοινωνίας, της πολιτικής και της οικονομίας. Για παράδειγμα ο βρετανός ιστορικός Ερικ Χόμπσμπαουμ μετρούσε τη διείσδυση της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας και των δυτικών αξιών καταρτίζοντας λίστες με τις παραστάσεις της «Τραβιάτας» και της «Κάρμεν» στη Βόρειο Αφρική, στη Μέση Ανατολή και στη Λατινική Αμερική. Παρακολουθώντας τις λίστες των ευπωλήτων των μεγάλων αλυσίδων, διαπιστώνω μια μετατόπιση από τη συνήθως ευπώλητη ρομαντική λογοτεχνία των κυριών. Τολμώ να διακινδυνεύσω την πρόβλεψη ότι όσο κι αν σε καιρούς κρίσης το αντίδοτο του «μ΄ ένα άρλεκιν ξεχνιέμαι» φαίνεται ισχυρό, οι πωλήσεις ρομαντικής λογοτεχνίας αλλά και γενικότερα λογοτεχνίας θα μειώνονται εις όφελος βιβλίων που προσφέρουν απαντήσεις ή δημιουργούν ερωτήματα γι΄ αυτό που μας συμβαίνει. Από την άποψη αυτή είναι δηλωτική η επιτυχία του δοκιμίου της καναδής δημοσιογράφου Ναόμι Κλάιν «Το δόγμα του σοκ» ή η εντελώς πρόσφατη κυκλοφορία του βιβλίου του γάλλου δημοσιογράφου Μαρκ Ρος για την τράπεζα Γκόλντμαν Σακς και τον ρόλο της στο σκάνδαλο των σουάπς, χάρη στο οποίο μπήκαμε αβρόχοις ποσί στον σκληρό πυρήνα του ευρώ. Οι εκδότες φαίνεται ότι έχουν καταλάβει αυτή τη νέα ανάγκη και προγραμματίζουν βιβλία που πραγματεύονται την κρίση. Τα περισσότερα ξένων συγγραφέων. Οι Ελληνες δεν φαίνεται να μπορούν να σκεφτούν σοβαρά.
Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2011
Ηθ.Νικομάχεια,εν 4 & 5: Ο ρόλος της ορθής παιδείας στην κοινωνικοποίηση του ατόμου
Ποιός είναι ο ρόλος της παιδείας στην ορθή κοινωνικοποίηση του ανθρώπου (σύμφωνα με τα στοιχεία των εν.4 & 5);
Ο Αριστοτέλης θεωρούσε ότι ο άνθρωπος είναι ον αγώγιμο και στη διάρκεια της ζωής του λαμβάνει μηνύματα, ερεθίσματα και πρότυπα συμπεριφοράς, καθώς εντάσσεται στα στενότερα ή ευρύτερα περιβάλλοντα (οικογενειακό, σχολικό, φιλικό, κοινωνικο-πολιτικό).Στο χωρίο "ου μικρόν ...ούτως ή ούτως...πάμπολυ μαλλον δε το παν" η διαβάθμιση της συλλογιστικής του διαδικασίας δείχνει ακριβώς αυτή του την πεποίθηση. Το σχήμα λιτότητας (ου μικρόν), η κλιμακωτή αύξηση λόγου και νοήματος (ου μικρόν-πάμπολυ-μαλλον δε το παν), καθώς και η διαζευκτική άρνηση (ούτως ή ούτως) καταδεικνύουν την άποψή του ότι είναι ανάγκη και έχει μεγάλη σημασία ο εθισμός του ανθρώπου από την μικρή ηλικία στο σωστό τρόπο συμπεριφοράς.Υποστηρίζει, δηλαδή, ο φιλόσοφος πως το μικρό παιδί αφομοιώνει εύληπτα τα μηνύματα, ακόμη και με έμμεσες μεθόδους, μέσα από το παιχνίδι, μαθαίνει τι είναι σωστό και τι λάθος, τι πρέπει να κάνει και τι όχι.Στη συνέχεια στο χωρίο "διό δει ηχθαι...χαίρειν και λυπεισθαι οις δει.η γαρ ορθή παιδεία αύτη έστι"ο Αριστοτέλης διατείνεται ότι ο άνθρωπος από μικρή ηλικία μαθαίνει να χαίρεται κάνοντας το σωστό και να λυπάται όταν κάνει τολάθος. Ο έπαινος και η επιβράβευση από τη μια και η αποτροπή και η τιμωρία από την άλλη διαμορφώνουν στον άνθρωπο τον κοινωνικό αξιολογικό κώδικα συμπεριφοράς, του δείχνουν ένα σύστημα αρχών και αξιών και τον καθοδηγούν ιδεολογικά πώς να συμπεριφέρεται ως πολίτης.Επιλογικά, λοιπόν, ο Αριστοτέλης θεωρεί ότι η ορθή παιδεία σχετίζεται με το λόγο, την ειδοποιό διαφορά δηλαδή του ανθρώπου από τα ζώα την ευρύτερη κατηγορία όπου ανήκει.Έτσι ο άνθρωπος μπορεί να διακρίνει το καλό από το κακό, το ωφέλιμο από το βλαβερό,το δίκαιο από το άδικο.Και όχι μόνο αυτό αλλά μπορεί να επιλέξει το καλό, το ωφέλιμο και το δίκαιο.
Ο Αριστοτέλης θεωρούσε ότι ο άνθρωπος είναι ον αγώγιμο και στη διάρκεια της ζωής του λαμβάνει μηνύματα, ερεθίσματα και πρότυπα συμπεριφοράς, καθώς εντάσσεται στα στενότερα ή ευρύτερα περιβάλλοντα (οικογενειακό, σχολικό, φιλικό, κοινωνικο-πολιτικό).Στο χωρίο "ου μικρόν ...ούτως ή ούτως...πάμπολυ μαλλον δε το παν" η διαβάθμιση της συλλογιστικής του διαδικασίας δείχνει ακριβώς αυτή του την πεποίθηση. Το σχήμα λιτότητας (ου μικρόν), η κλιμακωτή αύξηση λόγου και νοήματος (ου μικρόν-πάμπολυ-μαλλον δε το παν), καθώς και η διαζευκτική άρνηση (ούτως ή ούτως) καταδεικνύουν την άποψή του ότι είναι ανάγκη και έχει μεγάλη σημασία ο εθισμός του ανθρώπου από την μικρή ηλικία στο σωστό τρόπο συμπεριφοράς.Υποστηρίζει, δηλαδή, ο φιλόσοφος πως το μικρό παιδί αφομοιώνει εύληπτα τα μηνύματα, ακόμη και με έμμεσες μεθόδους, μέσα από το παιχνίδι, μαθαίνει τι είναι σωστό και τι λάθος, τι πρέπει να κάνει και τι όχι.Στη συνέχεια στο χωρίο "διό δει ηχθαι...χαίρειν και λυπεισθαι οις δει.η γαρ ορθή παιδεία αύτη έστι"ο Αριστοτέλης διατείνεται ότι ο άνθρωπος από μικρή ηλικία μαθαίνει να χαίρεται κάνοντας το σωστό και να λυπάται όταν κάνει τολάθος. Ο έπαινος και η επιβράβευση από τη μια και η αποτροπή και η τιμωρία από την άλλη διαμορφώνουν στον άνθρωπο τον κοινωνικό αξιολογικό κώδικα συμπεριφοράς, του δείχνουν ένα σύστημα αρχών και αξιών και τον καθοδηγούν ιδεολογικά πώς να συμπεριφέρεται ως πολίτης.Επιλογικά, λοιπόν, ο Αριστοτέλης θεωρεί ότι η ορθή παιδεία σχετίζεται με το λόγο, την ειδοποιό διαφορά δηλαδή του ανθρώπου από τα ζώα την ευρύτερη κατηγορία όπου ανήκει.Έτσι ο άνθρωπος μπορεί να διακρίνει το καλό από το κακό, το ωφέλιμο από το βλαβερό,το δίκαιο από το άδικο.Και όχι μόνο αυτό αλλά μπορεί να επιλέξει το καλό, το ωφέλιμο και το δίκαιο.
Ηθ.Νικομάχεια, εν.5
Ποιά διάκριση κάνει ο Αριστοτέλης στην ηδονή;
Απάντηση:Ο Αριστοτέλης διακρίνει έμμεσα τις ηδονές σε "καλές" και "κακές",δηλαδή σε αυτές που συντείνουν στη μεσότητα και στον ορθό λόγο και σε αυτές που αποκλίνουν από αυτά.Κριτήριο διάκρισης, λέει ο Αριστοτέλης, είναι η ορθή παιδεία (η γαρ ορθή παιδεία αύτη έστιν).Ο Αριστοτέλης θέλοντας να δώσει ένα ατράνταχτο κριτήριο στο ασαφές περιεχόμενο της διαμόρφωσης των έξεων συνδέει τις έξεις με τα συναισθήματα.Ένα από αυτά είναι και το ευχάριστο συναίσθημα(ηδονή).Υποστηρίζει, δηλαδή ο σταγειρίτης φιλόσοφος ότι το ευχάριστο συναίσθημα που εκλύεται από την επανάληψη όμοιων ενδεδειγμένων ενεργειών πιστοποιεί και το επίπεδο διαμόρφωσης των καλών έξεων (Σημειον δε δει ποιεισθαι την επιγιγνομένην ηδονήν-τοις έργοις).Αυτή είναι η "καλή" ηδονή. Ζητούμενο παραμένει η επίτευξη ισορροπίας του υποκειμενικού στοιχείου (ηδονή) με το αντικειμενικό στοιχείο (τοις έργοις).Χαρακτηριστικά λέει ο φιλόσοφος ότι ο άνθρωπος που απέχει από τις σωματικές ηδονές και χαίρεται δείχνει ότι είναι εγκρατής, δαμάζει τις επιθυμίες του,και άρα βαίνει προς την αρετή της σωφροσύνης (ο μεν απεχόμενος...και χαίρων σώφρων),καθώς και αυτός που συνηθίζει να αντιμετωπίζει όσα έχουν μέσα τους το στοιχείο του φόβου και χαίρεται ή τουλάχιστον δεν λυπάται,με την έννοια ότι δεν οικτίρει την τύχη του και προσπαθεί να αντεπεξέλθει στις αντιξοότητες της ζωής, είναι ανδρείος(και ο μεν υπομένων τα δεινά και χαίρων ή μη λυπούμενος γε ανδρείος).Στη συνέχεια ο Αριστοτέλης κάνοντας μία εκ του αντιθέτου απόδειξη μιλάει και για την "κακή"ηδονή. Υποστηρίζει, δηλαδή ότι πολλές φορές ο ανθρωπος κάνει κακές τιποτένιες και ευτελείς ενέργειες και αισθάνεται ευχάριστα (δια μεν γαρ την ηδονήν τα φαυλα πράττομεν). Με άλλα λόγια, λειτουργεί ενστικτωδώς, οι πράξεις του αντιβαίνουν στον κοινωνικό αξιολογικό κώδικα συμπεριφοράς και το συναίσθημα που εκλύεται είναι ευχάριστο.Καταλήγοντας λοιπόν ο Αριστοτέλης επισημαίνει ότι "καλή" ηδονή είναι το ευχάριστο συναίσθημα που ακολουθεί τις κοινωνικά αποδεκτές ενέργειες,ενώ" κακή ηδονή" είναι το ευχάριστο συναίσθημα που ακολουθεί κακές ενέργειες.
Απάντηση:Ο Αριστοτέλης διακρίνει έμμεσα τις ηδονές σε "καλές" και "κακές",δηλαδή σε αυτές που συντείνουν στη μεσότητα και στον ορθό λόγο και σε αυτές που αποκλίνουν από αυτά.Κριτήριο διάκρισης, λέει ο Αριστοτέλης, είναι η ορθή παιδεία (η γαρ ορθή παιδεία αύτη έστιν).Ο Αριστοτέλης θέλοντας να δώσει ένα ατράνταχτο κριτήριο στο ασαφές περιεχόμενο της διαμόρφωσης των έξεων συνδέει τις έξεις με τα συναισθήματα.Ένα από αυτά είναι και το ευχάριστο συναίσθημα(ηδονή).Υποστηρίζει, δηλαδή ο σταγειρίτης φιλόσοφος ότι το ευχάριστο συναίσθημα που εκλύεται από την επανάληψη όμοιων ενδεδειγμένων ενεργειών πιστοποιεί και το επίπεδο διαμόρφωσης των καλών έξεων (Σημειον δε δει ποιεισθαι την επιγιγνομένην ηδονήν-τοις έργοις).Αυτή είναι η "καλή" ηδονή. Ζητούμενο παραμένει η επίτευξη ισορροπίας του υποκειμενικού στοιχείου (ηδονή) με το αντικειμενικό στοιχείο (τοις έργοις).Χαρακτηριστικά λέει ο φιλόσοφος ότι ο άνθρωπος που απέχει από τις σωματικές ηδονές και χαίρεται δείχνει ότι είναι εγκρατής, δαμάζει τις επιθυμίες του,και άρα βαίνει προς την αρετή της σωφροσύνης (ο μεν απεχόμενος...και χαίρων σώφρων),καθώς και αυτός που συνηθίζει να αντιμετωπίζει όσα έχουν μέσα τους το στοιχείο του φόβου και χαίρεται ή τουλάχιστον δεν λυπάται,με την έννοια ότι δεν οικτίρει την τύχη του και προσπαθεί να αντεπεξέλθει στις αντιξοότητες της ζωής, είναι ανδρείος(και ο μεν υπομένων τα δεινά και χαίρων ή μη λυπούμενος γε ανδρείος).Στη συνέχεια ο Αριστοτέλης κάνοντας μία εκ του αντιθέτου απόδειξη μιλάει και για την "κακή"ηδονή. Υποστηρίζει, δηλαδή ότι πολλές φορές ο ανθρωπος κάνει κακές τιποτένιες και ευτελείς ενέργειες και αισθάνεται ευχάριστα (δια μεν γαρ την ηδονήν τα φαυλα πράττομεν). Με άλλα λόγια, λειτουργεί ενστικτωδώς, οι πράξεις του αντιβαίνουν στον κοινωνικό αξιολογικό κώδικα συμπεριφοράς και το συναίσθημα που εκλύεται είναι ευχάριστο.Καταλήγοντας λοιπόν ο Αριστοτέλης επισημαίνει ότι "καλή" ηδονή είναι το ευχάριστο συναίσθημα που ακολουθεί τις κοινωνικά αποδεκτές ενέργειες,ενώ" κακή ηδονή" είναι το ευχάριστο συναίσθημα που ακολουθεί κακές ενέργειες.
Πέμπτη 10 Φεβρουαρίου 2011
Is there hope for small bookstores in a digital age?
RHINEBECK, N.Y. — Don't tell Suzanna Hermans that cozy, well-stocked bookstores such as hers have no future during a digital age in which e-books are just a click away.
"I know people think of independent bookstores as struggling underdogs," says Hermans, co-owner and manager of Oblong Books in this picturesque Hudson Valley town. "But if I was struggling, I wouldn't be expanding." She's about to break through a brick wall to enlarge her children's section "for my customers of the future."
By emphasizing service, her store's popularity as a community gathering spot and even a new — and somewhat counterintuitive — plan to help her customers order e-books, Hermans, 26, is betting that her small store will continue to buck prevailing winds in the book business.
Increasingly, consumers are ordering print books online and reading e-books delivered instantly to mobile devices and e-readers such as Amazon's Kindle and Barnes & Noble's Nook.
"I know people think of independent bookstores as struggling underdogs," says Hermans, co-owner and manager of Oblong Books in this picturesque Hudson Valley town. "But if I was struggling, I wouldn't be expanding." She's about to break through a brick wall to enlarge her children's section "for my customers of the future."
By emphasizing service, her store's popularity as a community gathering spot and even a new — and somewhat counterintuitive — plan to help her customers order e-books, Hermans, 26, is betting that her small store will continue to buck prevailing winds in the book business.
Increasingly, consumers are ordering print books online and reading e-books delivered instantly to mobile devices and e-readers such as Amazon's Kindle and Barnes & Noble's Nook.
Τετάρτη 9 Φεβρουαρίου 2011
Η ελληνική ποίηση ζει στα Πυρηναία
Oι στίχοι του Καβάφη, του Ρίτσου και του Ελύτη ακούστηκαν την περασμένη Κυριακή στα ηλιόλουστα αλλά χιονισμένα Πυρηναία, στο φιλολογικό μνημόσυνο για τα δέκα χρόνια από τον θάνατο του καταλανού νεοελληνιστή και γνωστού καβαφιστή Αλέξη Σολά. Περίπου 40 άτομα βρέθηκαν στο Σαν Μικέλ ντε Καβαλιέρα, δυόμισι ώρες μακριά από τη Βαρκελώνη, στο μεσαιωνικό εκκλησάκι του 12ου αιώνα όπου βρίσκεται το μνήμα του φιλέλληνα ακαδημαϊκού, μελετητή και μεταφραστή.
Ο Εουδάλ Σολά ι Φαρές (1946-2001) σπούδασε κλασική φιλολογία στη Βαρκελώνη, αλλά στράφηκε από νωρίς στη νεοελληνική λογοτεχνία. Μελέτησε επισταμένα το έργο του Καβάφη, του οποίου μετέφρασε ποιήματα στα καταλανικά, δεν ήταν όμως ο μόνος νεοέλληνας λογοτέχνης για τον οποίο ενδιαφέρθηκε στα 24 χρόνια της ερευνητικής και διδακτικής καριέρας του στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης. Μελέτησε επίσης το έργο του Σεφέρη, του Ρίτσου, του Ελύτη, του Καζαντζάκη και αφιέρωσε τη ζωή του στη μετάφραση της νεοελληνικής λογοτεχνίας και στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού στην Καταλωνία.
Ο Εουδάλ Σολά ι Φαρές (1946-2001) σπούδασε κλασική φιλολογία στη Βαρκελώνη, αλλά στράφηκε από νωρίς στη νεοελληνική λογοτεχνία. Μελέτησε επισταμένα το έργο του Καβάφη, του οποίου μετέφρασε ποιήματα στα καταλανικά, δεν ήταν όμως ο μόνος νεοέλληνας λογοτέχνης για τον οποίο ενδιαφέρθηκε στα 24 χρόνια της ερευνητικής και διδακτικής καριέρας του στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης. Μελέτησε επίσης το έργο του Σεφέρη, του Ρίτσου, του Ελύτη, του Καζαντζάκη και αφιέρωσε τη ζωή του στη μετάφραση της νεοελληνικής λογοτεχνίας και στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού στην Καταλωνία.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)